10 Uitgangspunten voor een toekomst met ethische AI

1 AI VEILIGHEID EERST: VERPLICHTE LICENTIE

We hebben al gezien hoe AI, gebruikmakend van bestaande data, de potentie heeft om discriminerende vooroordelen te versterken en desinformatie te genereren. Geïmporteerde general purpose AI-systemen mogen in Europa alleen worden toegestaan als door een onafhankelijke derde partij is vastgesteld dat deze veilig zijn. Onveilige, ongeteste systemen voor algemene doeleinden worden niet toegelaten op de Europese markt.

2 AI ONDERWIJS VOOR KINDEREN EN POLITICI

Elk schoolkind moet de basis van AI leren, inclusief codering, statistiek en ethiek. Hetzelfde geldt voor politici en regelgevers. Zij krijgen een basistraining om hun AI-beleid te onderbouwen. Tegelijkertijd kunnen we het onderwijs verbeteren door middel van AI,  bijvoorbeeld doordat geïndividualiseerde leerstijlen aangeboden worden.

3 AI ECHTHEIDSLABEL

Alles wat niet volledig door mensen is gegenereerd, moet als zodanig worden gemarkeerd. Er moeten labels worden ontwikkeld en gehandhaafd voor alles wat "AI-generated" en "AI-assisted" is. Dit is met name belangrijk om op sociale media het vrije publiek debat te garanderen en om het maken en verspreiden van des- en misinformatie met behulp van AI te voorkomen. Daarnaast worden andere mogelijkheden onderzocht om AI-gedreven des- en misinformatie tegen te gaan.

4 JOUW DATA ALS EIGENDOM

De privacy en bescherming van jouw persoonlijke gegevens zijn belangrijk. Er mag alleen gebruik worden gemaakt van persoonsgegevens binnen de bestaande wettelijke kaders. De Autoriteit Persoonsgegevens of een soortgelijke toezichthouder in andere lidstaten moet daarop toezien en handhaven. Er mag ook niet zonder toestemming gebruikgemaakt worden van door intellectueel eigendom beschermde werken (zoals afbeeldingen, illustraties etc). Dat geldt ook voor trainingsdata die tot nu toe gebruikt zijn. 

Daarom moeten aanbieders op verzoek gegevensbronnen en licenties verstrekken. Moeten mededingingsautoriteiten voldoende bevoegdheden en middelen krijgen om misbruik van marktconcentratie op te sporen en tegen te gaan. En ontwikkelaars moeten hun personeel een eerlijke vergoeding geven voor hun werk aan AI-systemen.

5 SMART & LOCAL AI-TAX

De inzet van AI zal impact hebben op alle sectoren in de economie, van het ontwikkelproces tot de distributie en verkoop van eindproducten. De plaats waar waarde wordt gecreëerd zal daarmee ook verschuiven. Dat heeft dus ook invloed op waar geld wordt verdiend en welke banen in de toekomst zullen bestaan. Voor eerlijke herverdeling is het daarom belangrijk elke betaling voor een AI-dienst lokaal te belasten. Oftewel: bedrijfswinsten van AI-bedrijfsactiviteiten in Europa, moeten ook in Europa belast worden.

6 OPEN-AI VOOR GOED: REGISTRATIE PUBLIEKE AI

Als algoritmen en trainingsdata sets zijn ontwikkeld met overheidsgeld (‘publieke AI’), moeten ze gratis beschikbaar zijn voor alle burgers en instellingen in heel Europa. Een Nederlands ziekenhuis zou bijvoorbeeld het algoritme voor kankerdetectie moeten kunnen gebruiken dat met Bulgaars overheidsgeld is ontwikkeld en vice versa. 

7 START-UP VRIENDELIJK ECOSYSTEEM

Alle Europeanen moeten kunnen profiteren van een florerend Europees AI-ecosysteem. We moeten zorgen dat de EU beschikt over topuniversiteiten, een aantrekkelijk Europees arbeids- en migratiesysteem en voldoende en veilige servercapaciteit. De overheid stimuleert de markt om met ethische AI-oplossingen te komen in publieke diensten. AI wet- en regelgeving moet gemakkelijk te begrijpen en te gebruiken zijn voor iedereen die overweegt een AI-gebaseerde start-up op te zetten.

8 DUURZAME AI

AI kan bijdragen aan het verduurzamen van de wereld. Zo kunnen we het gebruiken om energiegebruik te verminderen of milieudoelen te halen. Tegelijkertijd verbruiken AI-datacenters enorm veel stroom en water. Per sessie in ChatGPT gaat er gemiddeld een halve liter water doorheen en er wordt voorspeld dat AI-datacenters over een paar jaar 10% van de beschikbare stroom nodig hebben. Dit terwijl ons Nederlandse stroomnetwerk nu al aan zijn taks zit en zelfs woonwijken niet kunnen worden gebouwd. We moeten de ontwikkeling van AI dus meenemen in onze duurzaamheidsdoelstellingen en water- en energiebeleid. Hiervoor is politieke regie nodig op de ontwikkeling van AI. Het verdelen van schaarse middelen is een zaak van ons allemaal en in een democratische samenleving, te belangrijk om aan de markt over te laten.   

09 SLIMME HANDHAVING

We kunnen nog niet voorzien welke regelgeving precies nodig is om de voortdurende en snelle ontwikkelingen op het gebied van AI bij te benen. De uitgangspunten en onderliggende waarden van AI-regelgeving moeten worden vastgesteld door wetgevers, waarbij de uitvoerende macht en toezichthouders vrijheid krijgen om concrete risico's of schadelijke activiteiten te monitoren en waar nodig te stoppen.

10 WERELDWIJDE COÖRDINATIE

Door internationale samenwerking kan de EU het bereik van haar wetgeving en AI-aanpak verder uitbreiden. Aan de andere kant moeten we onszelf beschermen tegen onethische en riskante AI-toepassingen die niet in lijn zijn met onze waarden. Wereldwijde principes voor AI moeten worden gecoördineerd.

AI bestaat en gaat ons veel brengen. Daarom moeten we voorkomen dat we een wereld creëren waarin onethische toepassing van AI de norm is. Dat betekent dat we de ontwikkeling van AI in Europa omarmen en stimuleren maar tegelijkertijd de ethische en morele vraagstukken aanpakken.

____
General purpose technologieën kan je omschrijven als technologieën die een zeer brede toepassing vinden in vrijwel de gehele economie en samenleving, en die ten grondslag liggen aan allerlei afgeleide innovaties. Ze hebben een hoge mate van alomvertegenwoordigheid, een hoog potentieel voor technische verbetering en de inzet leidt ertoe dat innovatie in allerlei sectoren sneller plaats kan vinden.